Goudse aantekeningen van Van Abbesteech (6 oktober 2023)
Contact: Gouda op Schrift
Het handschrift dat gearchiveerd is als Aantekeningen van Van Abbesteech, is van de hand van Theodoor van Abbesteech, waarschijnlijk geboren in 1673 en gestorven in 1707. Hij behoorde in de periode 1702-1707 tot het bestuur van Gouda en bekleedde diverse functies: weesvader, aalmoezeniersvader, politiemeester, kapitein, kolonel, schepen, en thesaurier-fabrieksmeester.
Het handschrift is geschreven in het begin van de 18e eeuw, en bestaat uit een hoofdtekst (een bonte verzameling teksten, die wel allemaal Gouda tot onderwerp hebben) en een later meegebonden voorwerk. Dit voorwerk begint met ‘Extracten uit het Vroedschapboek der Stad Gouda’. Dit moet de reden zijn dat het handschrift tijdenlang ten onrechte Vroedschapboek is genoemd. Voor het historische gedeelte is uit diverse bronnen en archiefstukken geput waaronder het zogenoemde Memorieboekje van Vereyck.
Deze digitale editie van het handschrift, gearchiveerd als Aantekeningen van Van Abbesteech, is gemaakt door vrijwilligers van Gouda op Schrift (GOS) op basis van de facsimile’s van het manuscript.
Stadsbeschrijving Gouda van Paulus Doncker (6 oktober 2023)
Contact: Gouda op Schrift
Paulus Doncker is op 25 november 1659 geboren in Gouda. Hij moet zijn overleden tussen 1717 en 1721.
In een document in de Vaticaanse Bibliotheek vermeldt Doncker zijn naam evenals zijn geboortejaar en -plaats. In die periode werkte hij in Rome als secretaris van priester Theodorus de Cock en later als Geheim Kamerheer van Paus Clemens XI. De teksten die hij in Rome schreef, vertonen dezelfde karakteristieke hand als die van het Goudse handschrift.
Aan het handschrift van de stadsbeschrijving heeft Paulus Doncker ten minste tot 1691 gewerkt. Het handschrift bevat in grote lijnen fragmentarische gegevens en gebeurtenissen met betrekking tot Gouda tot dat jaar, die deels chronologisch en deels per onderwerp zijn ingedeeld. Daarnaast verhaalt Doncker over hoe Gouda naar de geuzen is overgegaan, de koning van Spanje heeft afgewezen en zich gevoegd heeft onder het gezag van de Staten van Holland onder bevel van de prins van Oranje. Hij gaat in op de gevolgen die dat heeft gehad voor Gouda. Het handschrift bevat ook een beschrijving van een opvoering met tableaus door de Goudse rederijkerskamer ‘De Goudsbloem’ ter gelegenheid van de vrede in 1648.
Deze editie van de stadsbeschrijving van Paulus Doncker is gemaakt door vrijwilligers van Gouda op Schrift (GOS) op basis van de facsimile’s van het manuscript, dat Paulus Doncker schreef over Gouda in de tweede helft van de 17e eeuw.
Stadsbeschrijving Gouda van Adriaen Vereyck (6 oktober 2023)
Contact: Gouda op Schrift
Adriaen Cornelisz Vereyck is waarschijnlijk in 1616 in Gouda geboren. In 1644 wordt hij lid van de Vroedschap. Nadat hij functies heeft bekleed als fabrieksmeester en thesaurier, wordt hij in 1650 voor het eerst burgemeester in Gouda. Dat ambt zal hij in totaal 14 keer bekleden.
Tijdens zijn eerste jaren als burgemeester schrijft Vereyck zijn ‘Memorieboekje’. Hoewel het manuscript nooit in druk verschijnt, blijkt het goed bekend te zijn bij de auteurs die na hem een stadsbeschrijving schrijven. De naam van Vereyck wordt geregeld genoemd in de eeuwen na hem en zijn ‘Memorieboekje’ wordt telkens weer geciteerd.
Deze digitale editie van de stadsbeschrijving (het Memorieboekje) van Adriaen Vereyck is gemaakt door vrijwilligers van Gouda op Schrift (GOS) op basis van de facsimile’s van het manuscript. Het is waarschijnlijk een afschrift.
Briefwisseling Bosboom-Toussaint (13 april 2023)
Contact: Annemarie Doornbos
Deze digitale editie ontsluit een deel van de ongeveer 1500 bewaard gebleven brieven die A.L.G. Bosboom-Toussaint (1812-1886) schreef aan collega-schrijvers, vriendinnen, vrienden en uitgevers. Zo is haar correspondentie toegankelijk voor degenen die meer willen weten over deze negentiende-eeuwse schrijfster en haar wereld.
Kroniek Margarethaklooster Gouda (26 februari 2021)
Contact: Gouda op Schrift
Het Margarethaklooster is in 1386 gesticht door de weduwe Machteld Cosijns in haar huis in de Spieringstraat in Gouda. De beschrijving van de stichting en ontwikkeling van het klooster evenals officiële akten en privileges zijn vastgelegd in een handschrift dat zich bevindt in het Streekarchief Midden-Holland onder de naam ‘Cartularium van het St.-Margarethaklooster’. Een onderdeel hiervan is de Kroniek met de beschrijving van de periode tussen 1386 en 1453. Daarna zijn nog enkele teksten toegevoegd lopende van 1485 tot circa 1549.
De werkgroep Latijn van Gouda op Schrift (GOS) heeft de Kroniek van het Margarethaklooster met teksten uit de vijftiende en zestiende eeuw op basis van de facsimile’s getranscribeerd en vertaald.
Stadsbeschrijving Gouda van Franco de Vrije (26 februari 2021)
Contact: Gouda op Schrift
Franco de Vrije schreef zijn stadsbeschrijving van Gouda in de eerste jaren van de achttiende eeuw, in de tijd dat hij in Gouda woonde en daar verschillende hoge functies bekleedde. Voor het historische gedeelte van zijn geschiedenis van Gouda heeft hij uit diverse bronnen en archiefstukken geput, waaronder het zogenoemde Memorieboekje van Vereyck. De beschrijving van de stad berust waarschijnlijk grotendeels op eigen waarneming. De uitleg van de Goudse glazen kan echter ook op een geschreven/gedrukte bron teruggaan. In de marge noemt hij de bronnen waaruit hij gegevens heeft gehaald.
Deze digitale editie van de stadsbeschrijving van Franco de Vrije is gemaakt door vrijwilligers van Gouda op Schrift (GOS) op basis van de facsimile’s van het manuscript.
Handschrift Hattem C5 (11 januari 2021)
Contact: Orlanda Lie en Noor Versélewel de Witt Hamer
Dit papieren handschrift (562 pagina’s) uit de 15de eeuw wordt hier voor het eerst uitgegeven. Het handschrift bevat een schat aan middeleeuwse artesteksten. Het merendeel is in het Middelnederlands geschreven, maar er zijn ook enkele Latijnse en Franse teksten opgenomen. Zo is er een Middelnederlandse prozavertaling van de Secreta Secretorum: een Latijnse vertaling van een in oorsprong Arabische encyclopedie in briefvorm over de regeerkunst, de gezondheid, astrologie en alchemie. Er is een Middelnederlands pesttraktaat dat aan de paus van Rome wordt toegeschreven. Er is ook een Latijns pesttraktaat, dat ingaat op de oorzaken van de ziekte en de zeven tekenen waaraan men kan zien dat deze zal toeslaan. Er is een Frans recept tegen pestbuilen en een Franse verhandeling over alchemie. Maar de meeste teksten bestaan uit Middelnederlandse verhandelingen over flebotomie, chirurgie en uroscopie; er is een uitvoerige kruidenleer; diverse recepten voor medicinale wateren, oliën, zalven en kruiden; alchemistische recepten en een gespecialiseerde verhandeling over de legering van edele metalen. Wij hopen dat deze online-editie onderzoekers en belangstellenden uitnodigt om op een eigentijdse wijze (achter het computerscherm) kennis te maken met de inhoud van dit eeuwenoude handschrift en de leefwereld van onze middeleeuwse voorgangers. Klik en kijk!
Ogier van Denemerken (1 december 2019)
Contact: Prof. Dr. Amand Berteloot
NL:
Dit project beweegt zich op de grens tussen Neerlandistiek en Germanistiek. Het bestaat uit drie onderdelen. In eerste instantie wordt een diplomatische editie aangeboden van de Middelhoogduitse „Ogier von Dänemark“ naar handschrift Heidelberg, Universitätsbibliothek Cpg 363. Vervolgens wordt een poging gedaan om deze op talrijke plaatsen cryptische tekst te ontsluiten door de Middelnederlandse legger, die eraan ten grondslag ligt, te reconstrueren. Het geheel wordt afgerond met een moderne Duitse vertaling van de gereconstrueerde Nederlandse tekst, waaraan werd meegewerkt door dr. Klaus-Dieter Luitjens (Heide in Schleswig-Holstein).
DE:
Dieses Projekt bewegt sich im Grenzbereich zwischen Niederlandistik und Germanistik. Es besteht aus drei Teilen. In erster Instanz wird eine diplomatische Edition des mittelhochdeutschen „Ogier von Dänemark“ nach der Handschrift Heidelberg, Universitätsbibliothek Cpg 363 angeboten. Anschließend wird der Versuch unternommen, diesen an vielen Stellen kryptischen Text mittels einer Rekonstruktion seiner mittelniederländischen Vorlage zu erschließen. Das Ganze wird abgerundet mit einer modernen deutschen Übersetzung des rekonstruierten niederländischen Textes, die zustande kam in Zusammenarbeit mit Dr. Klaus-Dieter Luitjens (Heide in Schleswig-Holstein).
Correspondance d’Isabelle de Charrière (26 oktober 2019)
Contact: Suzan van Dijk, en Madeleine van Strien- Chardonneau
Belle van Zuylen (1740-1805) schreef en publiceerde in het Frans en bereikte in haar tijd een internationaal publiek. Naast romans, toneelstukken en pamfletten bestaat haar werk voor een belangrijk deel uit correspondentie met familieleden en vrienden én met diverse Europese schrijvers en denkers. Haar brieven behoren tot het Europese culturele erfgoed en vormen een bron voor wetenschappelijk onderzoek in binnen- en buitenland. Haar correspondentie is opgenomen in de delen 1-6 van de tiendelige Oeuvres complètes (Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam, 1979-1984). Deze uitgave in de oorspronkelijke Franse tekst in 18e-eeuwse spelling is van groot belang voor wetenschappelijk onderzoek, maar minder geschikt voor een breed publiek. Van een selectie uit de correspondentie zijn Nederlandse vertalingen gepubliceerd. De editie in eLaborate voorziet in een digitale publicatie van haar correspondentie, met een scan van het manuscript, een transcriptie naar modern Frans en een Nederlandse en een Engelse vertaling, alle voorzien van annotaties.
De publicatie van de correspondentie vindt in etappes plaats. Per 26 oktober 2019 wordt de eerste serie brieven opengesteld, en wel: de 199 brieven waarvan de handschriften zich in Nederland bevinden.
De filosoof en de filoloog: De correspondentie tussen G. J. P. J. Bolland en P. J. Cosijn (1879-1899) (7 mei 2019)
Contact: Dr. M. H. Porck
Digitale editie door Thijs Porck van de correspondentie tussen de filosoof Gerardus Johannes Petrus Josephus (Gerard) Bolland (1854-1922) en de filoloog Pieter Jacob Cosijn (1840-1899), bestaande uit 46 brieven over de periode 1879 tot 1899. Deze correspondentie geeft een uniek inzicht in de geschiedenis van de bestudering van de Oudgermanistiek in Nederland, Engeland en Duitsland. Daarnaast laten de brieven een reconstructie toe van Bollands academische ontwikkeling van autodidactisch student met een interesse in het Oudengels tot hoogleraar Wijsbegeerte aan de Leidse universiteit. Cosijn, hoogleraar Oudgermanistiek en Angelsaksisch in Leiden, speelde bij die ontwikkeling een centrale rol.
Kroniek van Kampen . (20 januari 2017)
Contact: Peter Bakker
Deze editie beslaat een gedeelte van de stadskroniek De Annalibus quaedam. De Annalibus quaedam is geschreven door meerdere stadssecretarissen tussen circa 1470-1545. In deze uitgave zijn alleen de folia opgenomen die zijn opgetekend tijdens de ambtstermijn van de Kamper stadssecretaris Jacob Bijndop.
Naast De Annalibus quaedam bevindt zich een tweede stadskroniek in het stadsarchief van Kampen. De twee stadskronieken bevatten gezamenlijk circa tweehonderd folia. Er is voor gekozen om de stadskronieken gefaseerd uit te geven.
Brieven en correspondenten rond 1900 . (25 november 2016)
Contact: Prof. dr. Karina van Dalen-Oskam
De editie Brieven en Correspondenten rond 1900 bestaat uit twee componenten:
– Het onderdeel Brieven bevat de brievennetwerken van twee sleutelfiguren: de letterkundige Albert Verwey (1865-1937; ten dele) en de beeldend kunstenaar Willem Witsen (1860-1923; volledig). De 5.512 brieven zijn ontsloten door transcripties, digitale kleurenafbeeldingen en metadata;
– Het onderdeel Correspondenten bevat een database met biografische profielen van de 439 correspondenten, met gegevens over hun professionele en maatschappelijke activiteiten: de domeinen waarin zij actief waren, de periodieken waarin zij publiceerden en hun lidmaatschappen.
Het zijn twee gelijkwaardige componenten, raadpleegbaar binnen één webomgeving: vanuit het onderdeel Brieven zijn persoonsgegevens op te vragen en vanuit het onderdeel Correspondenten de brieven.
De editie bevat naast een full-text zoekmogelijkheid ook een faceted search optie. Hiermee kunnen gebruikers, al naar gelang hun onderzoeksvragen, eigen selecties maken uit het omvangrijke bronnenmateriaal.
BoschDoc (3 April 2016)
Contact: Loes Scholten
BoschDoc is an online database containing source material on the ’s-Hertogenbosch painter Hieronymus Bosch. Not only the sources in which he himself is mentioned are included, but also sources giving information about his immediate surroundings, members of his family, patrons and works. These are chiefly handwritten documents, but also a number of early printed works, dating from before 1800 are included in BoschDoc.
BoschDoc is part of the Bosch Research and Conservation Project and has been carried out in the framework of the 500th anniversary of the death of Hieronymus Bosch (c. 1450 – 1516). The project has been made possible by the Radboud University Nijmegen, the City Archives of ’s-Hertogenbosch and the Huygens ING.
Clusius correspondence . A digital edition-in-progress. 1st release December 2015.
Contact: Esther van Gelder
The project Clusius correspondence is a collaboration between Huygens ING and the Scaliger Institute. It presents all existing transcriptions of the letters of Clusius. Included are the metadata of all known letters (1600 in total), mostly accompanied by facsimile reproductions from the University Library Leiden, and almost 1000 transcriptions of letters made by different researchers in the course of the twentieth and twenty-first centuries. The online edition is not a scholarly edition in the traditional sense. Due to the many different sources of the (published and unpublished) transcriptions, the quality of the edition is not uniform. Furthermore, virtually no annotation is added (yet). Interested scholars are invited to search and to improve the edition.
De Ystroom (25 September 2015)
Contact: Jan Bloemendal
Hier wordt een editie van Joannes Antonides van der Goes’ Ystroom geboden. De tekst van de eerste editie uit 1671 is als basis gekozen. Hieraan zijn aantekeningen toegevoegd, ook van oudere editoren: Witsen Geysbeek, Bilderdijk en Van Mourik. Bij deze site is een vertaling in boekvorm verschenen, die is uitgegeven bij Verloren in Hilversum.
Editions created with eLaborate 3:
Rembrandt Documents Project (April 2014)
Contact: Volker Manuth, Rudie van Leeuwen, RemDoc
RemDoc is a digital collection of primary documents that relate to the life and works of Rembrandt van Rijn (1606-1669), produced in the 15th to 18th centuries. The Rembrandt Documents Project aims to collect and make available all known documents that relate to Rembrandt, as a person and as an artist, as well as to his ancestors and family. The project has been launched by the Radboud University Nijmegen, in partnership with the Rembrandt House Museum in Amsterdam, in order to provide a much-needed infrastructure for making all original documents and primary source texts relating to Rembrandt accessible.
eLaborate 2 resulted in four published editions:
- Bartholomeus Engelsman, Van den proprieteyten der dinghen (2009)
- Lodewijk van Deyssel, Menschen en Bergen (2009)
- Carolingian Scholarship: glosses on Martianus Capella (2010), and
- Walewein ende Keye (2011).
Contact: helpdesk-elaborate@huygens.knaw.nl